W każdą drugą sobotę września, od 2001 roku, Niemcy organizują Dzień Języka Niemieckiego. Dzień ten ma zachęcać Niemców, ale także i wszystkich innych miłośników języka niemieckiego, do jak najczęstszego używania tego języka pozbawionego zapożyczeń. Głównie chodzi o anglicyzmy.
Dzień Języka Niemieckiego jest inicjatywą Związku Języka Niemieckiego – Verein Deutsche Sprache e.V. (VDS). Tego dnia na terenie całych Niemiec organizowane są różne ciekawe wydarzenia.
A co sądzą o swoim języku sami Niemcy?
Oto ciekawy fragment książki „Przewodnik ksenofoba: Niemcy” S. Zeidenitza i B. Barkowa:
W głębi swych serc Niemcy są przekonani, że żaden cudzoziemiec nie mówi poprawnie po niemiecku. Tak naprawdę to sądzą, że tylko ludzie z ich regionu posługują się przyzwoitym niemieckim. Dla berlińczyka nie ma nic bardziej
barbarzyńskiego niż bawarska odmiana języka. Bawarczycy zaś to uczucie odwzajemniają.Niemiecki jest bardzo elastycznym językiem, a tworzenie nowych słów jest w nim wyjątkowo łatwe. Trzeba po prostu wziąć dwa, trzy lub dowolną liczbę istniejących słów i połączyć je w jedną ZBITKĘWYGLĄDAJĄCĄMNIEJWIĘCEJTAK. W ten sposób powstaje nie tylko jedno słowo, ale i zupełnie nowe pojęcie, co być może lepiej tłumaczy niezwykły stopień komplikacji niemieckiej psychiki. Na przykład wisząca w parku tabliczka „Astbruchgefahr“ błyskawicznie tłumaczy przechodniowi, że oto znajduje się w strefie „gałęzie-spadnie-niebezpieczeństwo“. Albo odwrotnie – można wziąć długi ciąg słów, wyciąć z niego wszystkie części, które nam się nie podobają, a pozostałość zbić w jedno. To popularny niemiecki sposób radzenia sobie z nazwami urzędów: tak właśnie powstało słowo „Stasi“ od „Staatssicherheitsdienst“ (Służba Bezpieczeństwa w NRD).
Strona tekstu w języku niemieckim może na początku przerażać – tak strasznie długie słowa się po niej ciągną. Artykuł w gazecie może zawierać tylko cztery lub pięć wyrazów, a i tak zajmie dwie kolumny…
© PBW
Czy wiesz, że…
W języku polskim doliczono się ponad trzech tysięcy niemieckich zapożyczeń. Z tych nieco zaskakujących są to: bigos, ciupas, małpa i rydwan. Bardziej oczywiste to na przykład: drelich, hochsztapler, kwarc i precel.
(„Gadka. W sześćdziesiąt języków dookoła Europy” G. Dorrena)
Wihajster to taki przedmiot, którego nazwy akurat zapomnieliśmy. Mruczymy wtedy pod nosem: „Jak on się nazywa?“. Nasi niemieccy sąsiedzi tez czasami zapominają słów i wtedy mruczą po niemiecku: „Wie heisst er?“. I właśnie to niemieckie pytanie język polski sobie pożyczył, połączył wszystkie trzy słowa i zrobił sobie jedno słowo „wihajster“.
(„Wihajster, czyli przewodnik po słowach pożyczonych” M. Rusinka)
Czytelnia poleca
300 idiomów języka niemieckiego / Daniel Berg. – Wydanie I. – Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN SA, 2016. Sygn. 166219
333 pułapki języka niemieckiego… : i jak ich uniknąć / Daniel Berg. – [Warszawa] : Wydawnictwo Naukowe PWN, cop. 2015. Sygn. 166220
Arcydzieła literatury niemieckojęzycznej : szkice, komentarze, interpretacje. Tom I / Edward Białek, Grzegorz Kowal. – Wrocław : Oficyna Wydawnicza Atut, Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, 2011. Sygn. 32637
Arcydzieła literatury niemieckojęzycznej : szkice, komentarze, interpretacje. Tom II / Edward Białek, Grzegorz Kowal. – Wrocław : Oficyna Wydawnicza Atut, Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, 2011. Sygn. 32638
Berlin : hipsterska stolica Europy / Jakob Hein ; tł. Kamil Markiewicz. – Kraków : Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016. Sygn. 166286
Deutsch : rund ums Brandenburger Tor / von Ulrike Wolk. – Auflage A1. – Stuttgart : PONS, druk 2015. Sygn. 169213
Deutsch im büro : korespondencja handlowa, elektroniczne biuro, zebrania, raporty, rozmowy kwalifikacyjne… / Stanisław Bęza, Anke Kleinschmidt. – Warszawa : Poltext, 2006. Sygn. 32019
Die Brücken der Freiheit : Roman / Ken Follett ; Aus dem englischen von Till R. Lohmeyer und Christel Rost ; Mit Buchkunstarbeiten von Achim Kiel. – 4. Auflage. – Bergisch Gladbach : Bastei – Lübbe, Juni 1998. Sygn. 173574
Die Sterne von Marmalon : Roman / Charlotte Link. – München : Goldmann, cop. 1987. Sygn. 163066
Fajki, diesel i szparagi czyli Polak Niemiec dwa bratanki / Henryk Martenka ; wstęp Zygmunt Broniarek ; il. Piotr Rajczyk. – Bydgoszcz : „Martenka i Partnerzy“, 2007. Sygn. 153785
Ilustrowany słownik ucznia niemiecko – polski / Karen Richardson, Iwona Ostrowska. – Warszawa : Langenscheidt Polska Sp. z o.o., 2005. Sygn. 29364
Lorelei czeka : opowieści o Niemczech / Karolina Filipiak. – Kraków : Wydawnictwo JAK, 2021. Sygn. 172897
Niemiecki : mów śmiało! / [autorka: Magdalena Stefańska]. – Wydanie I. – Warszawa : Edgar językiobce.pl, 2022. Sygn. 173536
Praxis-Grammatik Deutsch als Fremdsprache : Das große Lern- und Übungswerk : Mit extra Online-Übungen / von Alke Hauschild. – 2. Auflage. – Stuttgart : PONS GmbH, 2018. Sygn. 172983
Przewodnik ksenofoba – Niemcy / Stefan Zeidenitz, Ben Barkow ; przełożył Wojciech Wołk-Łaniewski. – Wydanie V (dodruk 2018). – Warszawa : Finebooks, 2018. Sygn. 169334
Verben und Zeiten trainieren Deutsch als Fremdsprache : in 200 Übungen Verbformen richtig bilden und sicher anwenden : für Anfänger (A1) und Fortgeschrittene (B2) / von Alke Hauschild. – 3. Auflage. – Stuttgart : PONS GmbH, 2016. Sygn. 169214
Basisgrammatik DaF A1-B1 : Deutsch lernen, üben, anwenden / Brigitte Braucek, Andreu Castell. – 1. Auflage, 1. Druck. – [Madrid] : Editorial Idiomas : Hueber, © 2018. Sygn. 440
Berlin : znam to miasto / Judith Drews ; tłumaczenie: Katarzyna Skalska, Tatiana Zgaińska-Filipowska. – Wydanie pierwsze. – Poznań : Wydawnictwo Zakamarki, 2019. Sygn. 173164
Oto jest Monachium / M. Šašek ; tłumaczenie: Katarzyna Domańska. – Wydanie I. – Warszawa : Wydawnictwo Dwie Siostry, 2016. Sygn. 173196
Comic-Sprachkurs für Anfänger : Deutsch als Fremdsprache / von Frank Plein und Dr. Christine Breslauer. – 1. Auflage. – Stuttgart : PONS GmbH, 2017. Sygn. 172984
Ein bisschen Panik [Dokument elektroniczny] : Hörspiel: CD / Angelika Raths. – Berlin; München; Wien : Langenscheidt, 2000. Sygn. 3931
Freche lieder – liebe lieder [Dokument dźwiękowy]: CD / Jürgen Schöntges, Rotraut Susanne Berner. – Weinheim; Basel : Beltz & Gelberg, 2000. Sygn. 2349
Niemiecki w podróży [Dokument elektroniczny] : praktyczne słowa i zwroty: CD. – Poznań : LektorKlett, 2005.
Land & leute D‑A-CH : A2. Videoreportagen zur Landeskunde [Dokument elektroniczny]: DVD – Berlin : Langenscheidt, 2012. Sygn. 101
Die schönsten Märchen [Dokument dźwiękowy]: CD / Brüder Grimm. – München : Der Hör Verlag, 2009. Sygn. 826
Opracowały: A. Melnicka-Zygmunt, K. Krukowska-Cyranowicz