Wojenne sekrety Bydgoszczy / Krzysztof Drozdowski. – Wydanie I. – Warszawa : Agencja Wydawnicza CB, 2019.
Sygn. 167669, 167670
Bydgoszcz jest pięknym miastem mającym bardzo ciekawą, ale słabo znaną historię. Obfituje ona w wiele wydarzeń, które jednak nie nadają się do analizy w obszernych opracowaniach naukowych. Zresztą wiele osób takowych nie czyta, w zamian chętnie sięga po lżejszą lekturę zawierającą intrygujące wątki, ale opisane przystępnym stylem.
Taki też cel przyświecał K. Drozdowskiemu, gdy publikował cykl artykułów o niektórych wątkach z historii Bydgoszczy w lokalnej prasie. Teksty te stanowią główny zrąb niniejszej publikacji. Całość dopełniają zupełnie nowe rozdziały, które wypełniają białe plany w historii miasta nad Brdą i Wisłą. Wśród najciekawszych tematów opisanych przez autora są: historia niemieckich Zakładów Amunicji Lotniczej – Luftamunitionanstalt 1/II Bromberg (poprzednik zakładów Zachem, a obecnie Nitrochem), sylwetka szefa Ekspozytury nr 3 w Bydgoszczy Oddziału II (wywiad) Sztabu Głównego Wojska Polskiego mjr. Jana Żychonia – asa polskiego wywiadu, rola Elli Harder w procesie innego asa polskiego wywiadu – mjr. Jerzego Sosnowskiego, wizyta Reichsführera SS Heinricha Himmlera w Bydgoszczy, historia nazistowskiego złota w Bydgoszczy, kulisy masowych egzekucji inteligencji bydgoskiej w Doliny Śmierci w Fordonie w październiku 1939 r., przebieg operacji „Walkiria” (zamach na A. Hitlera 20 VII 1944 r.) w Bydgoszczy, mit o zdobyciu niemieckiego lotniska w Bydgoszczy w styczniu 1945 r. przez lokalnych konspiratorów, historia wieży spadochronowej w Bydgoszczy, kulisy budowy pomnika marsz. J. Piłsudskiego w Bydgoszczy, budowa tajnego schronu dla lokalnych władz zbudowanego w latach 50. Tekst urozmaica kilkadziesiąt zdjęć dokumentalnych.
Bydgoszcz movie / Magdalena Wichrowska. – Toruń : Wydawnictwo Naukowe Grado, 2018.
Sygn. 167462p, 167463
„Bydgoszcz movie“ to zbiór kilkunastu wywiadów z reprezentantkami i reprezentantami życia filmowego Bydgoszczy – twórcami, badaczami i animatorami. Z tych rozmów wyłania się portret miasta o interesującej filmowej historii i ludzi, którzy otwierają nową kartę tej opowieści. Dużo się na stronach tej książki dzieje, ale też dużo marzy i wspomina. Duchologiczna i kinofilska wyprawa w głąb Bydgoszczy ma charakter osobisty i anegdotyczny.
Są pocałunki w ciemnych kątach Pomorzanina i składki na wspólny bilet. Wolność, Bałtyk, Polonia, Orzeł, Gryf, kino samochodowe, letnie w Myślęcinku i budki na Dworcowej, które przypominają darkroomy. Nagie kobiece piersi w domu katechetycznym, Zorro, towarzysz Gierek i etos robotniczy. Filmowe bezdroża i szerokie asfaltówki. Zabijanie nudy i wymarzone wakacje z kinem objazdowym. Niedaleko Mulholland Drive z Davidem Lynchem. Na drogę szwedzka lektura, a na miejscu VHS ze stadionu Chemika. Zawsze w doborowym towarzystwie: Poli Negri, księżniczek Disneya i Bruce’a Lee. James Bond jest mało ekscytujący, a musicale okropne! Horror w bydgoskiej scenerii zdarzył się, choć szyj kinomanów nie pogryzły wcale wampiry. Titanic w wersji męsko-męskiej z barką na Brdzie, storyboardy do Gwiezdnych wojen z bydgoskim rodowodem, last but not least studnia życzeń w Orle i niespodzianka w Pałacu Młodzieży. Jedna scena i wbijający w fotel finał.
Dom na szwederowskiej skarpie : obrazki z historii bydgoskiego sierocińca w czasach od Henryka Dietza do Leona Stobrawy / Przemysław Paweł Grzybowski, Katarzyna Marszałek, Joanna Brzozowska. – Wydanie I. – Kraków : Impuls, 2019.
Sygn. 167875p
„Dom na szwederowskiej skarpie…” to bogato ilustrowany zbiór opowieści o poszczególnych etapach funkcjonowania jednego z najstarszych bydgoskich sierocińców, mieszczącego się na Szwederowie przy ulicy Romualda Traugutta 5. Dom, ufundowany w 1907 roku przez Henryka Dietza, przetrwał wraz ze swoimi pracownikami i mieszkańcami burzliwe koleje losu podczas drugiej wojny światowej, a po wyzwoleniu Bydgoszczy stał się przystanią dla osieroconych dzieci i młodzieży. Pracownicy Domu, pod kierunkiem jego administratora Leona Stobrawy (wybitnego żołnierza i wychowawcy), przez wiele lat nie tylko zapewniali swym podopiecznym dach nad głową i edukację, ale także – przede wszystkim – starali się otoczyć ich rodzinnym ciepłem w miarę możliwości.
W książce zostały zamieszczone, zaczerpnięte ze źródeł archiwalnych i nielicznych wspomnień, szczegółowe informacje dotyczące okoliczności wybudowania i inauguracji sierocińca im. Henryka Dietza, jego funkcjonowania w okresie międzywojennym pod opieką zakonnic ze Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego á Paulo Prowincja Chełmińska oraz okresu do 1965 roku, gdy kierownikiem mieszczącego się tu Państwowego Domu Dziecka i Państwowego Domu Młodzieży był Leon Stobrawa.
Baśnie i opowieści o Bydgoszczy / E. A. Gwiazdowska. – Wydanie pierwsze. – Gdynia : Wydawnictwo Novae Res, © 2019.
Sygn. 166543p, 166544, 166545
O czym szumi Brda, czyli Bydgoszcz w legendach. Wydaje się wam, że tylko Kraków i Warszawa mają swoje baśnie, mity i legendy? Poznajcie zatem Bydgoszcz, królewskie miasto położone nad Brdą i Wisłą, które może się pochwalić wyjątkowo ciekawą i burzliwą historią. Zaklęte obrazy, ukryte skarby, okrutne porwania… W prastarych opowieściach o tym niesamowitym mieście nie brakuje fascynujących wątków!
Jeśli chcecie poznać je wszystkie, przystańcie na chwilę i wsłuchajcie się uważnie w echa dawnych legend kryjących się w starych uliczkach miasta.
Agnieszka Nikczyńska, ksiazki-takie-jak-my.blogspot.com
Bydgoszcz – mój fyrtel. Cz. 2 / Roman Sidorkiewicz. – Wydanie I. – Bydgoszcz : Instytut Wydawniczy „Świadectwo“, 2019.
Ta książka zabiera młodych w podróż, by zobaczyli Bydgoszcz, jakiej nie znają. Starszych zabiera do krainy wspomnień. Jak mówi autor drugiej części książki pt. „Bydgoszcz – mój fyrtel“, czas płynie, a słowo może ten czas zatrzymać. Zachęcony sukcesem pierwszej części autor postanowił kontynuować swój spacer przez kolejne dekady historii Bydgoszczy, zmieniając co rusz towarzyszy podróży, a wraz z nimi i perspektywę wspomnień o miejscach i ludziach. Towarzyszami jego spaceru przez historię i różne bydgoskie zakamarki, te właśnie tytułowe „fyrtle”, są znani artyści, naukowcy, politycy, lekarze i ludzie biznesu. W barwny sposób snują oni wspomnienia o powojennej Bydgoszczy, a że rozmówcy nie stronią od ciekawostek z życia prywatnego, drugi tom cieszy się równie dużym zainteresowaniem u bydgoskich czytelników.
Bydgoszcz 3 – 4 września 1939 : studia i dokumenty / red. nauk. Tomasz Chinciński, Paweł Machcewicz. – Warszawa : Instytut Pamięci Narodowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2008.
Od ponad sześćdziesięciu lat o wydarzeniach bydgoskich opowiadały dwie różne narracje. Większość historyków polskich była zdania, że 3 i 4 września 1939 r. Niemcy strzelali do wycofujących się polskich żołnierzy, którzy w odpowiedzi stłumili próbę dywersji. Większość autorów niemieckich przedstawiała te wydarzenia całkowicie odmiennie: pisali o masakrze ludności niemieckiej, zaprzeczając jakiejkolwiek prowokacji z jej strony.
Książka jest rezultatem wieloletnich prac zespołu kilkunastu historyków, którzy starali się odnaleźć i skonfrontować ze sobą wszystkie zachowane na ten temat dokumenty. Zamieszczone w tomie szkice rekonstruują przebieg wydarzeń bydgoskich, listę ich ofiar, ale także szerszy kontekst historyczny: sytuację mniejszości niemieckiej przed wybuchem wojny i jej stosunki z Polakami, niemiecką dywersję na Pomorzu we wrześniu 1939 r., działania wojenne w rejonie Bydgoszczy. Opracowania dotyczące wcześniejszej polskiej i niemieckiej historiografii pozwalają zrozumieć dzieje tego sporu, ważnego i dla Polaków, i dla Niemców.
Zrzucić kajdany! : powrót Bydgoszczy do Macierzy w 1920 r. / Krzysztof Drozdowski. – Wydanie I. – Warszawa : Agencja Wydawnicza CB, 2019.
Sygn. 168813p, 168814
Popularnonaukowe opracowanie młodego historyka z Bydgoszczy Krzysztofa Drozdowskiego.
Publikacja przygotowana specjalnie z okazji obchodzonego w styczniu 2020 roku stulecia powrotu Bydgoszczy do odrodzonej Polski.
Źródło:
www.novaeres.pl
www.impulsoficyna.com.pl
www.cbwydawnictwo.com.pl
www.marszalek.com.pl
www.ipn.gov.pl
Oprac. Grażyna Ruta-Balińska – Wydział Gromadzenia i Opracowania Zbiorów PBW w Bydgoszczy