© PWN
W książce poruszone są najważniejsze problemy, dylematy i wyzwania polskich uniwersytetów i środowiska akademickiego. Jest to refleksja nad kondycją współczesnego uniwersytetu w Polsce i na świecie, przede wszystkim z perspektywy organizacji i zarządzania. Choć w Polsce nie brakuje wybitnych badaczy i studentów, to jednak nawet najlepszym krajowym uczelniom daleko do światowej czołówki. Autor podejmuje się zadania zrozumienia problemów uniwersytetu, również po to, by rozwijać działania reformatorskie.
(opis wydawcy)
Książkę należy traktować jako jedno z pionierskich opracowań tematu, szczególnie w polskiej literaturze naukowej. Co więcej jako pierwsze tak kompleksowo ujmujące analizowane zjawisko.
Jest to ciekawa, inspirująca i wartościowa lektura dla szerokiego kręgu czytelników, nie tylko dla osób funkcyjnych (m.in. władze dziekańskie i rektorskie) w polskich uczelniach, ale także dla każdego, kto należy do społeczności akademickiej.
Dr hab. Krzysztof Wach, prof. UEK
Naszym czytelnikom oferujemy pełny tekst książki (dostęp po zalogowaniu się na platformie libra.ibuk.pl). W bibliotece nie jest wymagane logowanie, a poza wewnętrzną siecią wystarczy użyć PIN‑u otrzymanego w wypożyczalni.
Wstęp 10
1. Od uniwersytetu humboldtowskiego do uniwersytetu przedsiębiorczego 14
1.1. Długa tradycja uniwersytecka 14
1.2. Uniwersytet typu humboldtowskiego 15
1.3. Transformacje uniwersytetu 18
1.4. Uniwersytet przedsiębiorczy 22
2. Od kultury akademickiego zaufania do kultury kontroli 26
2.1. Kultura pod presją zmian 26
2.2. Kultura jakości akademickiej 28
2.3. Proces zmiany kulturowej 29
2.4. Krytycznie o kulturze kontroli 31
2.5. Polska kultura akademicka 33
3. Od elitarnego do masowego dostępu do edukacji 38
3.1. Upowszechnienie kształcenia wyższego 38
3.2. Model uniwersalnego kształcenia 40
3.3. Negatywne skutki upowszechnienia kształcenia wyższego 41
3.4. Umasowienie studiów w Polsce 43
4. Od „samorządu akademickiego” do zarządzania uniwersytetem 54
4.1. Koncepcja governance uniwersytetu 54
4.2. Modele ładu uniwersyteckiego 56
4.3. Ewolucja nadzoru nad uniwersytetami 61
4.4. Kształtowanie governance uczelni na przykładzie USA 62
4.5. Polski model systemu nadzoru i zarządu nad uniwersytetami 63
5. Od kultury akademickiej do kultury jakości 66
5.1. Schyłek tradycyjnej kultury akademickiej 66
5.2. Kultura jakości w uczelni wyższej 69
5.3. Kultura odpowiedzi 72
5.4. Kultura reaktywna 73
5.5. Kultura regeneracji 73
5.6. Reprodukcyjna kultura jakości 74
5.7. Kultura uniwersytetu a kultura jakości 76
6. Od odpowiedzialności do policzalności w edukacji wyższej 80
6.1. Accountability uniwersytetu 80
6.2. Rachunkowość i autonomia uniwersytetów82
6.3. Ograniczenia accountability w uczelniach wyższych84
6.4. Miary efektywności uniwersytetu85
7. Od kultury akademickiej do zarządzania jakością kształcenia 90
7.1. Rozumienie zarządzania jakością kształcenia 90
7.2. W kierunku zarządzania jakością 93
7.3. Zmiany w systemach jakości kształcenia 95
7.4. Metody zarządzania jakością kształcenia w uczelni wyższej 97
7.5. Metody biznesowe stosowane w uczelniach – krytyczna recepcja 105
8. Od humanistycznej do neoliberalnej idei uniwersytetu 108
8.1. Krytyczna narracja na temat neoliberalizmu 108
8.2. Neoliberalna wizja uniwersytetu? 111
8.3. Wartość krytycyzmu w refleksji nad neoliberalizmem 114
8.4. Praktyki neoliberalne w uniwersytetach 117
8.5. Neoliberalna orientacja w polskich uczelniach 119
9. Od autorytetu pracownika akademickiego do korporacyjnych systemów motywacyjnych 122
9.1. Ubożejący guru? 122
9.2. Utrata bezpieczeństwa i perspektyw rozwoju 122
9.3. Korporacyjne systemy kontrolne i biurokratyzacja uczelni 123
9.4. Upadek morale i cynizm organizacyjny 124
9.5. Polska perspektywa 125
9.6. Kierunek zmian 130
10. Od etosu nauki do nauki przemysłowej 132
10.1. Etos nauki nowożytnej 132
10.2. Normy nauki akademickiej 133
10.3. Erozja i transformacja akademickich norm nauki 134
10.4. Amerykański uniwersytet badawczy 137
11. Od kształcenia intelektualisty do formowania specjalisty 144
11.1. Intelektualiści i inteligencja 144
11.2. Kształcenie dla praktyki 145
11.3. Nowe curriculum 148
11.4. Metody zawodowego kształcenia studentów 149
11.5. Elastyczne kształcenie w Polsce151
12. Od edukacji będącej „dobrem publicznym” do prywatyzacji kształcenia 152
12.1. Uniwersytet producentem „dóbr prywatnych”? 152
12.2. Co to jest „dobro publiczne”? 153
12.3. Edukacja wyższa jako dobro publiczne 153
12.4. Krytyka „prywatyzacji” misji uniwersytetu 155
12.5. Globalny kontekst dobra publicznego 157
12.6. Argumenty za dobrem prywatnym 159
13. Od tradycji akademickiej do organizacji postbiurokratycznej 164
13.1. Kultury organizacji publicznych 164
13.2. Charakterystyka kultur organizacji publicznych 169
13.3. Kultura biurokratyczna versus kultura pragmatyczna 169
13.4. Kultura konserwatywna versus kultura innowacyjna 170
13.5. Kultura hierarchiczna versus kultura równościowa 172
13.6. Kultura kolektywistyczna versus kultura indywidualistyczna 173
13.7. Kultura słaba versus kultura silna 174
13.8. Kultura negatywna versus kultura pozytywna 175
13.9. W kierunku postbiurokracji uniwersyteckiej 177
14. Od funkcjonalistycznego do wieloparadygmatycznego rozumienia kultury uniwersytetu 182
14.1. Wieloparadygmatyczne podejście do kultury akademickiej 182
14.2. Zmiany kultur uniwersytetów 185
14.3. Wieloparadygmatyczna koncepcja kultury organizacyjnej 189
14.4. Wartości kultur uniwersytetów 191
Podsumowanie 194
Bibliografia 196