Metaforyczne określenie „wypalenie się” (burnout) trafnie oddaje istotę doświadczanego przez jednostkę wyczerpania sił na skutek silnie stresujących warunków pracy. W 2019 r. Światowa Organizacja Zdrowia zaktualizowała wersję Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-11, w której uznano wypalenie zawodowe jako stan chorobowy.
Wypalenie zawodowe może prowadzić do wielu negatywnych konsekwencji, które wpływają na życie prywatne i zawodowe, a także na decyzje podejmowane w przyszłości. Skutki te często występują w miejscu pracy, w relacjach rodzinnych oraz mają wpływ na zdrowie psychiczne, jak i fizyczne.
Polecamy bogatą literaturę poświęconą różnym aspektom problemu wypalenia zawodowego.
Nowości:
Jak pokonać wypalenie zawodowe : odzyskaj radość z pracy i rozpal kreatywność / Anselm Grün ; przełożył Ryszard Zajączkowski. – Kraków : Wydawnictwo WAM, © 2021.
Odzyskaj kontrolę nad swoim życiem.
Apatia, ciągłe zmęczenie fizyczne i psychiczne, brak energii i poczucie dezorientacji, bo dotychczas satysfakcjonująca i lubiana praca nagle stała się koszmarem i pułapką, z której nie sposób się wyrwać. Wypalenie zawodowe, jeszcze niedawno bagatelizowane, urosło do rangi choroby cywilizacyjnej. Problem jest na tyle poważny, że Światowa Organizacja Zdrowia zdecydowała się umieścić ten syndrom w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób.
W zalewie poradników dających łatwe rozwiązania książka Anselma Grna wyróżnia się całościowym podejściem do człowieka. Doświadczony psychoterapeuta i współczesny autorytet w dziedzinie psychologii proponuje działania, które pomogą zintegrować umysł, ciało i ducha. Radzi: nie walcz za wszelką cenę o lepszą organizację dnia, a zadbaj o relacje z innymi i przede wszystkim z samym sobą.
Autor nie poprzestaje na teoretycznych poradach, ale podsuwa konkretne rozwiązania rytuały, które pozwolą odzyskać wewnętrzną równowagę i utraconą satysfakcję.
Regulacyjna rola humoru w zespole wypalenia zawodowego nauczycieli / Agnieszka Kruczek. – Bydgoszcz : Wydawnictwo Uniwersytetu Kaziemierza Wielkiego, copyright 2021.
Monografia będzie z powodzeniem służyć środowisku naukowemu, zainteresowanemu uwarunkowaniami, profilaktyką i redukowaniem przejawów wypalania się w pracy z uczniami.
Może być cenną inspiracją dla magistrantów psychologii i pedagogiki badających szkołę zarówno jako środowisko pracy nauczycieli, jak i miejsce kierowania rozwojem uczniów.
Praca ma także bezdyskusyjne walory praktyczne. Pokazuje bowiem, jak humor zapobiegać może wypalaniu się w pracy z uczniami.
Z recenzji dr hab. Grażyny Poraj, prof. UŁ
Autorka jest adiunktem w Katedrze Psychologii Klinicznej Wydziału Psychologii Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy.
Patologie i dysfunkcje w organizacji / Karol Kowalewski, Joanna M. Moczydłowska. – Wydanie pierwsze. – Warszawa : Difin, 2020.
Treść została podzielona na trzy części. W części pierwszej skupiono uwagę na problematyce nepotyzmu, kronizmu i paternalizmu. Przeanalizowano uwarunkowania, przyczyny i skutki mobbingu organizacyjnego. Ważnym elementem tej części pracy jest podrozdziałów dotyczących wpływu stereotypów na proces dyskryminacji w środowisku pracy.
Część druga ma charakter psychologiczny. Obejmuje zagadnienia patologicznych zachowań i postaw uwarunkowane osobowościowo i kulturowo. Obok problematyki wypalenia zawodowego i nadmiernego zaangażowania w pracę ujęto tu zagadnienia ciemnej strony osobowości oraz patologicznych kultur organizacyjnych, na przykład kultury sekty i kultury narcyzmu.
Część trzecia dotyczy zachowań kontrproduktywnych i anomijnych, takich jak kradzieże, sabotaż, zachowania anomijne. W książce wykorzystano bardzo bogaty zbiór materiałów źródłowych, w ogromnej części obcojęzycznych.
Korelaty wypalenia zawodowego nauczycieli w Polsce i Anglii / Aleksandra Jędryszek-Geisler. – Warszawa : Oficyna Wydawnicza Aspra-JR, 2021.
Temat monografii jest bardzo interesujący z kilku powodów. Po pierwsze, wypalenie zawodowe jest zjawiskiem obecnym w życiu organizacji, a jego konsekwencje dotykają także relacji społecznych poza jej granicami. Po drugie, stosunkowo rzadko jest ono badane w polskiej literaturze przedmiotu. Po trzecie, przedmiotem badań Autorki jest grupa zawodowa nauczycieli, której wysokie znaczenie dla rozwoju społeczeństwa nie wymaga uzasadnienia – jest oczywiste. Po czwarte, nie są mi znane badania empiryczne porównujące owo zjawisko w Polsce i Anglii.
Walorem monografii jest syntetyczny przegląd literatury przedmiotu oraz wyników przeprowadzonych badań empirycznych. Interesujące są wyniki badań stanowiące punkt wyjścia dla kolejnych opracowań.
Z recenzji dr. hab. Sławomira Wincha, prof. SGH
Przeciwdziałanie wypaleniu zawodowemu nauczycieli / Jarosław Kordziński. – Warszawa : Wolters Kluwer Polska, 2019.
Książka ma na celu umożliwienie zdiagnozowania poziomu wypalenia i poszukania jego potencjalnych źródeł w codziennej pracy nauczyciela.
Stanowi próbę odpowiedzi na takie pytania:
- jak skutecznie wzmacniać chęć do działania?
- jak radzić sobie ze stresem w pracy z uczniami?
- jak stać się autorytetem w swojej dziedzinie?
- jak zachować pasję do tego, co robimy?
- jak efektywnie pracować nad własnym rozwojem?
Publikacja jest przeznaczona dla nauczycieli, metodyków, szkoleniowców (trenerów, coachów, facilitatorów), a także studentów kierunków pedagogicznych.
Zestawienia bibliograficzne w wyborze wydawnictw zwartych i artykułów z czasopism opracowane na podstawie zbiorów PBW w Bydgoszczy: