Europejska Noc Muzeów to impreza kulturalna, polegająca na udostępnianiu muzeów, galerii i instytucji kultury w wybranym dniu, w godzinach nocnych. Organizatorzy przygotowują także specjalne atrakcje np. zwiedzanie obiektów zazwyczaj niedostępnych, koncerty, poczęstunki, warsztaty, scenki rodzajowe itp. Zwiedzanie umożliwiane jest za darmo. Pierwsza Noc Muzeów miała miejsce w styczniu 1997 w Berlinie. Z powodu jej dużego powodzenia zaczęły powstawać podobne imprezy w innych miastach, m.in. pod nazwą Nuit Blanche w Paryżu i museums-n8 w Amsterdamie. W Polsce pierwszą Noc Muzeów zorganizowano w 2003 r. w poznańskim Muzeum Narodowym¹.
Muzeum Oświaty w Bydgoszczy od kilku już lat uczestniczy w Europejskiej Nocy Muzeów w majowy weekend. Każdego roku na odwiedzających nasze muzeum czekała moc atrakcji. Akcja ta związana jest z Międzynarodowym Dniem Muzeów obchodzonym przez Międzynarodową Radę Muzeów działającą przy UNESCO. Główną ideą tego wydarzenia jest popularyzacja muzealnych kolekcji wśród szerokiej publiczności. Nocnemu zwiedzaniu w
naszym muzeum towarzyszył zawsze specjalnie przygotowany wernisaż, prelekcje, warsztaty i koncerty. Niestety sytuacja pandemiczna spowodowała, że nie możemy się z Państwem spotkać w tym roku. Podsumowując sześć minionych edycji Nocy Muzeów muszę podkreślić, że było to niezwykłe doświadczenie dla nas muzealników. Wspólna inicjatywa wszystkich bydgoskich muzeów przyniosła ogromną promocję naszego miasta w całym województwie kujawsko-pomorskim.
Muzeum Oświaty zapraszało na zwiedzanie stałych wystaw takich jak:
- „Marian Rejewski– genialny bydgoszczanin, matematyk i kryptolog” – każda z odwiedzających osób miała możliwość wykorzystać w praktyce symulator Enigmy;
- „Losy bydgoskich nauczycieli w latach 1939 – 1945” – wystawa dotyczącej życia bydgoszczan w tym okresie;
- „Szkoła naszych dziadków i pradziadków” – zapraszałyśmy rodziców z dziećmi do szkoły z okresu dwudziestolecia międzywojennego;
- „Szkolnictwo w okresie PRL” – wystawa wspomnień dla wszystkich, którzy w tym okresie z tornistrem na plecach wędrowali do szkoły;
- „Drogi zdobywania zawodu nauczyciela” – wystawa przeznaczona w szczególności dla nauczycieli i osób związanych z oświatą.
Ponadto zorganizowałyśmy wernisaże specjalne. „Rok Ludzi Wolności” – to wystawa plakatu uczniów z Państwowego Zespołu Szkół Plastycznych w Bydgoszczy. Zwiedzający mogli zapoznać się z twórczością naszego młodego pokolenia. W klimat wystawy wprowadziła nas muzyka w wykonaniu Grzegorza Dudzińskiego. W kolejnym roku odbył się wernisaż pt. „Dziedzictwo Jana Pawła II”. Była to wystawa z udziałem grupy bydgoskiej w Światowych Dniach Młodzieży, które odbyły się w 2008 roku w Sidney i w 2011 roku w Madrycie. Światowe Dni Młodzieży – odbywające się co dwa-trzy lata to spotkania młodych katolików, zapoczątkowane z inicjatywy Jana Pawła II w 1985 roku. Wystawa ta została udostępniona przez Zespół Szkół Katolickich. Miała miejsce także prelekcja Pawła Konkola pt.: „Rzeczy, których nie wiedzieliśmy o Janie Pawle II”. W ramach „Wirtualnej nocy w muzeach”, Anna Kraszkiewicz przygotowała prezentację pt. „Szlaki papieskie“.
Kolejny rok to wernisaż wystawy Hanny Zawadzkiej-Pleszyńskiej pt. „Malarstwo z Pałuk i okolic”. Nie mogło zabraknąć także występu dzieci z Zespołu Pieśni i Tańca Płomienie.
Rok 2017 Rada Miasta Bydgoszczy ustanowiła Rokiem Harcerstwa Bydgoskiego. Stało się to okazją do promowania stuletniego dorobku harcerstwa, nie tylko przez działalność organizacji harcerskich, ale także przez działalność bydgoskich instytucji kulturalnych działających na terenie miasta Bydgoszczy. Harcerstwo jest ściśle związane z Muzeum Oświaty. Muzeum posiada wiele cennych pamiątek i eksponatów nawiązujących do jubileuszu bydgoskiego harcerstwa: kroniki, umundurowanie, wyposażenie, spuścizny, odznaczenia oraz pamiątki nieżyjących już bydgoskich harcerzy. Muzeum przygotowało wystawę pt. „100 lat Bydgoskiego Harcerstwa”. Eksponaty udostępniły drużyny działające na terenie miasta. Druh Piotr Nawrocki wygłosił prelekcję pt. „Początki harcerstwa Bydgoskiego”. Spotkanie umilił występ harcerek seniorek „Wędrowniczek po zachodnim stoku”, które przygotowały program pt. „Piosenka przez stulecie”. Po tej historii muzycznej harcerki „rapowały” współczesne utwory harcerskie. Punktem kulminacyjnym spotkania było zorganizowanie ogniska, które stało się harcerskim spotkaniem pokoleń – od zuchów po seniorów. Było to ognisko pełne gier, popularnych harcerskich piosenek śpiewanych przez wszystkie pokolenia harcerzy.
W 2018 r. Muzeum przygotowało wernisaż wystawy Grupy Plama’s z Szubina, która istnieje od 1977 roku. Należą do niej twórcy profesjonalni i amatorzy, uprawiający różne dziedziny sztuk wizualnych: malarstwo, grafikę, rzeźbę, tkaninę artystyczną. Wśród tematów dominuje pejzaż, ale nie brakuje również martwych natur, portretów, kompozycji figuratywnych, jak i abstrakcji. Grupa skupia twórców z Szubina, Łabiszyna, Rynarzewa, Barcina, Żnina, Gąsawy, Nakła nad Notecią, Bydgoszczy, Strzelna, Torunia. Wystawa prezentowana w Noc Muzeów stanowiła zbiór prac opowiadających o miejscach i zdarzeniach niezwykłych, codziennych, inspirujących twórców do wszelkich dokonań artystycznych. Wernisaż poprzedziła prelekcja pt. „Józef Piłsudski – postać niezwykła, dla niektórych kontrowersyjna” .Wykład wygłosiła dr Katarzyna Grysińska-Jarmuła z UKW w Bydgoszczy.
Kolejny rok to wernisaż wystawy malarskiej Natalii i Macieja Jelińskich z Szubina pt. „Poza wyobraźnią”. Natalia i Maciej Jelińscy są członkami szubińskiej grupy plastyków „Plama’s”. Razem prowadzili prywatną galerię „Korytarzyk” w Szubinie.
Śmiało mogę powiedzieć, że Europejska Noc Muzeów była to jedna z najbardziej udanych imprez tego typu w naszym Muzeum Oświaty. W ciągu tych sześciu ostatnich „nocy”, odwiedziły nas 4303 osoby. Dziękujemy wszystkim za odwiedzenie naszego muzeum i zapraszamy na film wspomnieniowy. Do zobaczenia za rok!
Joanna Grabowska-Janowiak – kierownik Muzeum Oświaty, wydziału Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Bydgoszczy