© PWNNa planecie zamieszkałej przez 6,9 miliarda ludzi 6 miliardów praktykuje jakąś formę religii.
Chrześcijanie, muzułmanie, hindusi stanowią dwie trzecie wszystkich wierzących. Pozostałe 1,4 miliarda to wyznawcy buddyzmu, shinto, sikhizmu, judaizmu, bahaizmu i rozmaitych religii ludowych. Łącznie 87% ludzkości wierzy w jakąś siłę nadprzyrodzoną. Ta liczba robi wrażenie.
Rozmaite grupy ludzi nadają suwerennemu bóstwu imiona i przypisują mu najróżniejsze atrybuty. Niektóre bóstwa są antropomorficzne, inne bardziej abstrakcyjne. W tradycjach mistycznych głównych światowych religii – systemów wierzeń, które uznajemy za duchowe – pojawia się wspólny wątek obecny w odmiennych i zdecydowanie odległych kulturach: to idea, że niepoznawalny Bóg jest wszędzie i jest wszystkim, również nami.
Które sieci neuronowe w mózgu są najaktywniejsze, gdy żarliwie się modlimy, błagamy Boga, śpiewamy w świątyni, zachwycamy się biblijną historią, bronimy naszych religijnych przekonań lub robimy inne rzeczy związane z naszą wiarą? A które nie wykazują aktywności? Co robi nasz mózg, kiedy doświadczamy mistycznych lub transcendentnych przeżyć? Które układy mózgowe uczestniczą w naszej religijności i duchowości? W jaki sposób odczuwamy i przeżywamy to, co zdaje się wykraczać poza nas samych? Co jest wspólne w doświadczeniu religijnym osób różnych wyznań?
Ta książka jest właśnie o tym, jak to wszystko się dzieje – jak mózg umożliwia ludziom bycie istotami religijnymi i duchowymi.
Naszym czytelnikom oferujemy pełny tekst książki (dostęp po zalogowaniu się na platformie IBUK libra). W bibliotece nie jest wymagane logowanie, a poza wewnętrzną siecią wystarczy użyć PIN‑u otrzymanego w wypożyczalni.
Spis treści (linki otwierają się w nowym oknie i przenoszą do platformy ibuk.pl)
Przedmowa 12
1. Wprowadzenie. Świat wierzących 18
Naturalne i wszędobylskie?18
Siedlisko Boga: w poszukiwaniu siedziby duszy 21
Nowe spojrzenie na siedlisko Boga: neuroobrazowanie funkcjonalne 26
2. Wiara. Jak kształtują się nasze mózgi i jak zakorzeniają się wierzenia 34
Łatwowierny młodzieńczy mózg 34
Tworzenie wspomnień37
Tworzenie niezapomnianych wspomnień sensorycznych 42
3. Więcej niż Ja. Jak odczuwamy i czujemy to, co wykracza poza nas samych 50
Rozumienie intencji innych ludzi 50
Lustereczko, powiedz przecie 51
Kto to zrobił? 55
Co jest na górze, a co na dole? Co jest tutaj, a co tam? 57
Metafora przestrzenna 57
Co jest na górze, a co na dole 63
Co jest tam, a co tu? 64
Wnioski? 65
Miejsce niebios? 66
4. Lewy mózg, prawy mózg. Religijny… duchowy… i więcej 68
W poszukiwaniu przyczyny 68
Logika lewego mózgu 70
Prawy mózg, uwaga globalna i teoria umysłu 75
Modlitwy, muzyka i to, co znamy na pamięć 76
Musisz to mieć 83
5. Zawieszenie niewiary. Aby móc wierzyć 88
Chodzenie do kina 88
Wybierzmy sobie nasze przekonania 91
A jednak nagroda? 92
6. Mózg robi parę dziwnych rzeczy. Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne i religijność 94
Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne 94
W rodzinie? 98
Pod wpływem wnętrza i zewnętrza. Niesamowite płaty czołowe 99
Paskudny wypadek 101
Przymus czy wolność? 106
Podporządkowywanie się i lęk 109
Rozwój uzależnienia 111
7. Zewrzeć szyki. Depresja, strach i agresja 116
Jakość życia 116
Teoria psychodynamiczna 117
Teoria neuroprzekaźnikowa 118
Układ nagrody: brzuszne prążkowie 118
Badania osób z uszkodzeniem mózgu 119
Depresja, religia i zdrowie 121
Tam na zewnątrz grasują wilki: strach i agresja 122
8. Geniusz a fundamentalizm 130
Kwestionowanie, dziwienie się, wątpienie130
Rozwiązywanie problemów: dwa bardzo różne podejścia 132
Przykład z medycyny 135
To płaty czołowe! 138
Bezwarunkowe podporządkowanie religijnemu fundamentalizmowi 140
Twórczy geniusz i fundamentalizm religijny 142
9. Nasza duchowość. Poza tobą 148
Doświadczenie poza materią 148
Znowu płaty czołowe: widzenie tego, czego nie ma 151
Niewidzenie może prowadzić do uwierzenia 152
Dążenie czy unikanie – skupienie czy rozmywanie granic? 157
Nicnierobienie: sieć domyślna 163
Napady padaczkowe i duchowość: doświadczenia religijne 167
10. Najpotężniejszy strach 174
Bibliografia 180
Przypisy 190
Indeks osób i postaci 194
Indeks rzeczowy 200
O Autorach 206